Geçtiğimiz günlerde twitter ve instagramda saatler içinde yayılan bir paylaşım çalışması yapılmıştı. Mayıs ayının ilk günlerinde -merakımdan twitterın dibine inip ta 3 Mayıs'a kadar uzayan ilk tweete ulaştım 😄 - ancak burada paylaşmıyorum. İşi gayet ciddiye alıp analog banyo edilmiş fotoğraflarını da yükleyen olmuş platforma, sırf şaka olsun diye sözlerle destekleyerek imalı fotoğraflar atanlar da... Siyasi paylaşımlar da gördüm, hiciv barındıran da...
Birkaç gün süren bu 20yaşchallange, geçmişte farklı etiketlerle yine yapılmıştı diye hatırlıyorum. Benim burada konuşmak istediğim aslında, bu gibi paylaşımların gerçekten de bir veri kaydı oluşturmak için yapılıp yapılmadığı sorusu.
Bu soru benim aklıma zaten takılıyordu, bir de bununla ilgili bir araştırma haberini okuyunca, işin biraz daha derinine inmeye karar verdim.
Başlayalım
Şimdi -yapılmasından hiç haz etmediğim bir şey- sokağa atılan sakız ve izmaritle, bir bilgi sanatçısı ve biyo-bilgisayar korsanı olarak tanınan Heather Dewey Hagborg, DNA analizi elde ediyor desem, ne dersiniz?
Hagborg, Stranger Visions adını verdiği projesiyle tanınıyormuş. New York'ta uygulanan bu proje, yere atılan/düşen sakız, izmarit ve saçtaki DNA örnekleri ile elde ettiği bir portre sergisi. -Neler yapıyorlar, demeden duramıyorsun yani :) - Bu DNA'dan çıkan bilgiden ne mi elde etmiş? Hagborg bu bilgiyle insanlara ait cinsiyet, etnik köken ve diğer faktörleri belirlemiş ve 3D yazıcıyla bunların modellerini çıkartmış. Bir 3D portre oluşturmuş.
Bununla ilgili yasal olarak bir sıkıntı yaşamamış olması, ABD'nin yasa sisteminin eyaletler arasında tutarsız olmasıymış. DNA toplamasında yasal sorunları aşarak birçok işlemden geçirdiği bu bilgileri toplayıp portre sergisini oluşturmuş.
Bir şirket bu sanatçı ile anlaşıp FBI dosyasını bu çalışmanın dayandığı veriler yöntemiyle çözmüş.
Nereden Geldim
Şimdi bu konuya nereden geldim, tekrar bakalım. 20'li Yaşlar... Aslında mesele, dijital olarak her şeyin kayıt altına alınabilir olması. Günümüzde KVKK var, veri güvenliği açısından sitelerin kullanıcılardan, ziyaretçilerden onay aldığı gizlilik politikaları var... Sonuçta herkes bir şekilde veri elde ederek kullanıcı davranışlarını araştırmaya ve böylece işletme açısından şirketlerine veya yaptıkları işlere değer katmaya çalışıyor. Bunu bilmeden yapan da bunu yapıyor üstelik. Sistem... Tamam, iyi yanları da yok değil. Sonuçta her iş kötülük düşünülerek yapılmıyor. Hiç değilse başlangıçta.
Toparlayalım
Demem o ki, biz yine de bir medya platformuna fotoğraf, video yüklerken azami dikkat gösterelim. Diyeceksiniz ki, zaten telefon, bilgisayarımıza yetkisiz giriş yapabilir, verilere ulaşılabilir. İlkinde kişinin kendi rızasıyla yüklemesi söz konusu...
Bunu da bugüne not düştüm... Faydalı olması dileğiyle... Eklemek istediklerinizi bir cümleyle de olsa ifade ediniz. 👇
