Kelebekler Uçuşuyor!
Çoğu zaman heyecanlandığında mide bulantısı hissi yaşamışsındır. Şu meşhur kelebekler uçuşmasını ya da bir sahneye çıkmadan, bir konuşma yapmadan, sınava girmeden, yeni bir işe başlamadan önce bu bulantı hissinden geçmişsindir. İşte tüm bunların bir açıklaması olduğunu öğrendim. Bu yazıda bu hissin derinine ineceğiz.
Gastrointestinal Sistem
Bağırsağımızla beynimiz bir bağlantı içindedir. Vücudumuzdaki tüm organ, sistemlerde olduğu gibi. Yaratılışımızın gereği olan bu sistem Gastrointestinal (GI) sistem olarak bilinmektedir. Bu sistem duygulara duyarlıdır. Öfke, kaygı, üzüntü, sevinç - tüm bu duygular (ve diğerleri) bağırsaktaki semptomları tetikleyebilir.
Bu tetiklemede beyin, mide ve bağırsaklara hükmederek onları doğrudan etkisi altına alır. Örneğin, yemek yemeden önce sadece yemek yemeyi düşünmek dahi midenin sularını serbest bırakmasını sağlayabilir.
İki yönlü bir bağlantıdan söz edilebilir. Yani beyinle bağırsak arasındaki bağlantıda sorunlu olan beynin bağırsağa sinyaller gönderebildiği gibi tersine sorunlu bağırsağın da beyne sinyaller göndermesi mümkündür. Bu şekilde bakıldığında, bir kişinin mide ve bağırsak sorunlarının nedeni stres, kaygı ve anksiyete olabilir. Bu da, beyin ile gastrointestinal sistemin yakından bağlantılı olmasıdır.
Yani bu demek oluyor ki belirli bir fiziksel sebep olmaksızın bir kişi mide-bağırsak rahatsızlıkları yaşayabilir. Stres ve duygunun rol aldığı durumlardır bunlar.
Mide kişinin ruh halini ve davranışını etkilediği gibi duygular da mideyi etkileyebilir. Bu yüzden stres halinde midemiz düğümler halinde sıkışır veya çok heyecanlandığımızda kelebekleri hissederiz. Mide, bağırsak ile beyin arasındaki bağlantıyı kuran milyonlarca nörondan oluşan sindirim sistemi, enterik sistem olarak bilinir. Enterik sinir sistemi, vücudun içinde kendine ait küçük bir sinir sistemi oluşturan, ‘kendine ait bir zihne sahip olan’ bağırsağın içsel sinir sistemidir.
Enterik Sinir Sistemi
Enterik sinir sistemi, bağırsağın beyni olarak bilinir ve dürtüler alır, gönderir, deneyimleri paylaşır ve çeşitli duygulara yanıt verir.
Stres durumlarında GI sistemindeki kaslar koordineli bir şekilde çalışmaz ve adeta birbirleriyle kavga edecek duruma gelir. Bu da kasılmalara ve bağırsakta hafif ağrıya sebep olabilir.
Midede oluşan kelebek duygusu veya mide bulantısı hissi insan vücudunun savaş ya da kaç tepkisi ile ilişkilidir. Bu şekilde olur: Beyin hayatta kalmasına yakın bir tehdit olduğunu algıladığında, bedeni durumla başa çıkmaya, yani tehditle kavga etmeye ya da ondan kaçmaya hazırlar.
Sinir sistemi kan basıncında, kalp atış hızında ve solunum hızında bir artışı tetikler ve adrenal bezlerine adrenalin ve kortizol gibi hormonları salması talimatını verir. Ayrıca göğüste ve karında kas gerginliğine neden olur. Şimdi taşlar yavaş yavaş yerine oturuyor sanırım. Gerginlikle birlikte kanı vücudun en çok ihtiyaç duyulan yerlerine -bacaklardaki ve kollardaki kaslar gibi- yönlendirir ve bağırsağa giden kan akışını kısıtlayarak sindirimi geçici olarak durdurur.
Vücuttaki tüm bu geçici fizyolojik değişiklikler, stresli veya duygusal olarak heyecanlı olduğun durumlarda midede o tuhaf hislere neden olur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder